Het thema deze week is Gevestigde namen. De drie boeken die ik heb geselecteerd zijn geschreven door vier auteurs met al een trouwe schare bewonderaars. Zo is er een derde verhaal verschenen over een dalmatiër (3+), heeft een autoriteit op het gebied van non-fictie kinderboeken een bijzondere huisdierengids uitgebracht (9+) en is er een nieuw en broodnodig boek over twee dove tieners (10+). Ben je benieuwd over wie en wat ik het heb? Lezen maar!

Muk 3. Muk ziet ze groeien - Mark Haayema, Laury Tinnemans en Job van Gelder
Leeftijdscategorie: 3 - 5 jaar

© Uitgeverij Rubinstein, 2022.

Ziet Muk er later ook anders uit?

Het is lente! Muk en Vlieg gaan lekker naar buiten. Wat zijn er veel beestjes daar! Ze ontmoeten een rups, die trots vertelt dat hij ooit een vlinder wordt. Ze zien een kuikentje, dat nu nog grijs is maar straks heel mooie veren krijgt. Ze praten met een kikkervisje, dat over een tijdje een grote kikker wordt. Jeetje, alle dieren veranderen enorm als ze groot worden. Hoe zou Muk er later uitzien? Wat wordt hij?

Tip, omdat…
Dit zo’n ontzettend lief en grappig boek is, net als de vorige delen uit deze serie. Muk is al een tijd erg populair bij jonge kinderen; hij heeft zelfs een eigen, goedbezochte theatershow. En als ik de boeken lees, snap ik ook wel waarom hij zo geliefd is. De verhaaltjes op rijm zijn eenvoudig, maar zitten goed in elkaar. Hondje Muk rolt uitgelaten nieuwe avonturen in, met hem is het nooit saai. En de dingen die hij meemaakt zijn heerlijk herkenbaar voor peuters en kleuters die zelf net de wereld aan het ontdekken zijn.

Het enthousiasme van jonge honden en jonge kinderen toont verrassend veel gelijkenissen. Samen met het plezier van Haayema, Tinnemans en Van Gelder (wat een levendige, vrolijke illustraties maakten die laatste twee!) spat het van de bladzijdes af. Daardoor is het ook een heerlijk boek voor de voorlezer; het tovert gegarandeerd een lach op je gezicht. Dit verhaal heeft, net als de andere boeken van Mark Haayema, alle ingrediënten in zich om een echte klassieker te worden. Van mij mag het gebeuren.

Uitgeverij: Rubinstein
Prijs op moment van publicatie: 14 euro

Het eigenwijze huisdierenboek - Marc ter Horst en Tom Schoonooghe
Leeftijdscategorie: 9 - 12 jaar

© Uitgeverij Lannoo, 2022.

50 informatieve verhalen vol verrassende weetjes over je goudvis, konijn, zilvervisje, kat, hagedis, slak, leguaan, …

Wat een dier eet, hoe vaak je hem moet verzorgen, of hij alleen kan zijn. Dat zijn zo’n beetje de eerste dingen die je leert over je huisdier. En of hij trucjes kan, natuurlijk. Maar weet je dat er nog veel meer te ontdekken valt over huis-, tuin- en keukenbeesten? In de vijftig verhalen in dit boek lees je van alles over dieren die wij in huis nemen, dieren die zelf bij ons intrekken en dieren met een eigen huisje. Welk beest is bijvoorbeeld zowel mannelijk als vrouwelijk? Hoe maak je van een wolf een teckel? Wat hebben boeren te maken met het feit dat de kat zo’n populair huisdier is? En welk beest wordt ook wel een tuindino genoemd?

Tip, omdat…
In dit boek een schat aan intrigerende informatie verzameld is die je normaal niet snel zult vinden, maar die je helpt een dier nog beter te begrijpen. In tien hoofdstukken behandelt Marc ter Horst steeds vijf dieren. Boerenhuisdieren, beroemde en verboden huisdieren, helpende huisdieren. Maar ook huisdieren voor beginners en voor gevorderden. De verhalen die hij schrijft zijn toegankelijk en oprecht boeiend en gaan over de geschiedenis, anatomie, evolutie en bedreiging van deze dieren.

Er zitten een boel zinnen in waar ik om moest grinniken, bijvoorbeeld Ter Horsts omschrijving van een teckel: een roofdier in de vorm van een knakworst. Schoonooghe kon daar op zijn beurt ook wel wat mee, getuige de geestige illustratie die hij bij het verhaal maakte. De mummiekat en het hoofdstuk over hamsteren zijn andere voorbeelden van de geslaagde samenwerking tussen auteur en illustrator. Beiden zijn eigenwijs (hun woorden, niet de mijne) en eigenzinnig. Gelukkig maar, want dat levert een fascinerend boek op. Zeer geschikt voor kinderen die het liefst non-fictie lezen en een fascinatie hebben voor beesten - of je er zelf nu eentje hebt of niet.

Uitgeverij: Lannoo
Prijs op moment van publicatie: 20 euro

Hoor je mij? Als je moet leven in twee werelden... - Caja Cazemier, Martine Letterie en Nanja Toebak
Leeftijdscategorie: 10 - 12 jaar

© Uitgeverij Ploegsma, 2022.

Een zeldzaam boek mét gebarentaal, over twee tieners die ieder op een ander moment in de tijd twijfelen in welke wereld ze horen - die van de doven of de horenden.

Sterre gaat naar de brugklas. Dat is altijd al spannend, maar Sterre is doof. Op de basisschool hoefde er nooit een tolk mee, als ze maar één op één met iemand kon praten en er niet zoveel geluid om haar heen was. Haar ouders wilden graag dat er nu wel een tolk mee zou gaan, maar daar konden ze Sterre niet van overtuigen. Speciaal voor haar een extra volwassene in de klas, op de middelbare school?! Dat wil ze dus écht niet! De eerste weken is er weinig aan de hand. Daarna… komt ze erachter dat ze toch best veel mist. Bovendien voelt het alsof de hele klas over haar praat, zonder dat Sterre precies weet wat ze zeggen. Communiceren gaat zo makkelijk met haar dove vrienden en is zo ingewikkeld in de horende wereld. Ook met haar familie bijvoorbeeld, waarin zij de enige is die niet goed hoort. Zal ze niet toch naar een dovenschool gaan? Is ze daar niet beter op haar plek?

Freek zit 70 jaar eerder, in de jaren ‘50, op een doveninternaat. Hij is even oud als Sterre nu is en moet beter leren praten, vinden anderen. Er zijn eindeloos veel spraaklessen. Zijn ouders zijn ook doof, maar schamen zich daarvoor, net als voor hun dove zoon. Ze willen niet dat hij gebaren gebruikt als er anderen bij zijn of als iemand het misschien zou kunnen zien. Ook juf De Groot verbied haar leerlingen om met hun handen te praten; ze moeten hun stem gebruiken zolang ze op school zijn. Freek heeft het daar moeilijk mee. Als hij voor de zoveelste keer problemen heeft met zijn juf, loopt hij weg. Maar hoe red je jezelf als dove in een horende wereld die jou niet voor vol aanziet?

Caja Cazemier en Martine Letterie vertellen de verhalen van deze twee tieners, die ieder op een ander moment proberen te ontdekken waar ze zich thuis voelen.

Tip, omdat…
Dit een uniek boek is over doofheid, leren communiceren en de obstakels die doven (kunnen) ervaren. Elk hoofdstuk begint met een tekening van een gebaar, dat verderop in de tekst wordt uitgelegd. Het is even zoeken soms, maar maakt wel nieuwsgierig en de uitleg van het gebaar is heel duidelijk. En juist omdat er niet direct bijstaat welk woord je gebaart, duik je nog sneller het boek in. Daarnaast staan er nog allerlei andere gebaren beschreven in het verhaal zelf. Dat is even wennen geloof ik; ik was er niet meteen enthousiast over. Maar het went inderdaad en helpt bovendien enorm bij het leren van gebaren.

Het is heel knap hoe Cazemier en Letterie de gebaren hebben weten te vertalen naar papier: op zo’n heldere manier dat het ook voor wie geen gebarentaal kent, goed te volgen is. Petje af! Wie iets van deze taal af weet, weet ook hoe moeilijk dat kan zijn. Maar beide schrijvers zijn daar met vlag en wimpel in geslaagd.

Wie mij persoonlijk kent, weet dat ik altijd nieuwsgierig ben naar manieren om met anderen te communiceren. Het is één van de redenen dat ik zelf gebarentaal aan het leren ben; omdat ik graag ook met doven en slechthorenden wil kunnen praten. Wat ik al jaren mis zijn boeken, tv-series, films en dergelijke - kort gezegd: mediarepresentatie - waarin praten met gebaren heel normaal is. Hier en daar is wel iets te vinden, zo was er bij Zapp afgelopen winter het programma Hands up, waarin dove kinderen en BN’ers opdrachten deden waarbij ze alleen mochten gebaren. Een prima idee, maar het is helaas nog steeds een uitzondering.

Vrijwel alles wat nieuw uitgebracht wordt waarin gebarentaal voorkomt, is daarom een aanwinst. Maar ook los daarvan is Hoor je mij? echt een aanrader. Het maakt op pure wijze de verschillen en overeenkomsten voelbaar tussen dove, slechthorende en horende kinderen. Bovendien leer je hoe er halverwege de vorige eeuw gedacht werd over ‘anders’ zijn, op welke manier dan ook, en de verschillen en overeenkomsten met hoe er nu tegenaan gekeken wordt. Daarnaast is het ook ‘gewoon’ een boek over de spanning van naar de brugklas gaan, waar Caja Cazemier al vaker helder over geschreven heeft en wat zeker voor kinderen in groep 8 best wat herkenning zal oproepen. Dit boek is dan ook vooral geschikt voor wie in de hoogste groepen van de basisschool zit, van geschiedenis houdt of om wat voor reden dan ook interesse heeft in gebarentaal.

Uitgeverij: Ploegsma
Prijs op moment van publicatie: 17 euro